മെഡിറ്റേഷന്റെ (ധ്യാനത്തിൻ്റെ) ഏറ്റവും ഉയർന്ന രൂപം ഏതാണ്?

[Translated by devotees of Swami]

[ശ്രീമതി. ഛന്ദ ചോദിച്ചു: സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ അഭിപ്രായപ്പെട്ടു: "ഒന്നും ചിന്തിക്കാതിരിക്കുന്നതാണ് ഏറ്റവും ഉയർന്ന ധ്യാനം. ചിന്തിക്കാതെ ഒരു നിമിഷം നിൽക്കാൻ കഴിഞ്ഞാൽ വലിയ ശക്തി വരും”. എന്നാൽ സ്വാമി, ഏറ്റവും ഉയർന്ന ധ്യാനത്തിൽ, ശുദ്ധമായ അവബോധത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ചിന്ത മാത്രമേ അവശേഷിക്കുന്നുള്ളൂ. അല്ലെ? അപ്പോൾ ഒന്നും ചിന്തിക്കാൻ പറ്റുമോ? ഈ പ്രസ്താവനയുടെ യഥാർത്ഥ അർത്ഥത്തെക്കുറിച്ച് ദയവായി അഭിപ്രായമിടുക.]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- ‘ഒന്നും’ എന്നത് ലൗകിക ചിന്തകളുടെ വൃത്തത്തിൻ്റെ അഭാവത്തെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. അത് മനസ്സിൻ്റെ ശുദ്ധിയെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ലൗകിക ചിന്തകളുടെ അഭാവത്തോടൊപ്പം അവബോധം മനസ്സിൻ്റെ ശുദ്ധിയെ അനുഭവിക്കുന്നു. ‘ഒന്നുമില്ല’ (നത്തിങ്) എന്നത് അവബോധമില്ലായ്മ എന്നല്ല അർത്ഥമാക്കുന്നത്. എല്ലാ ലൗകിക ബന്ധനങ്ങളോടുമുള്ള ആകർഷണങ്ങൾ നശിപ്പിക്കപ്പെട്ട ശുദ്ധമായ മനസ്സ് ദൈവത്തോടുള്ള അടുപ്പത്തിന് (അറ്റാച്ച്മെന്റ്റ്) വളരെ യോഗ്യമാണ്. സ്വാമി വിവേകാനന്ദൻ ഉദ്ധരിച്ച ‘ശക്തി’ എന്നത് വളരെ ശക്തമായി ദൈവത്തോട് ചേർന്നുനിൽക്കാൻ തയ്യാറായ അത്തരം ശുദ്ധമായ മനസ്സിൻ്റെ ഏകാഗ്രതയുടെ ശക്തിയാണ്. മനസ്സ് ശുദ്ധീകരിക്കപ്പെട്ടാൽ അത് ജ്ഞാനയോഗത്തിന് യോഗ്യമാണെന്നും ശങ്കരൻ പറയുന്നു. ഇവിടെ, ജ്ഞാനയോഗ എന്നാൽ ദൈവത്തിൻ്റെ വിശദാംശങ്ങൾ ഒരിക്കൽ കൂടി അറിയുക, അതുവഴി ശക്തമായ മനസ്സിന് ദൈവത്തിൽ വളരെ ശക്തമായി കേന്ദ്രീകരിക്കാൻ കഴിയും. ദത്ത സ്വാമി പരാമർശിച്ച പ്രാരംഭ ജ്ഞാനയോഗം ആത്മാവിനെയോ സഞ്ചാരിയെയോ കുറിച്ചാണ്, ദൈവത്തിലെത്താനുള്ള ശരിയായ പാത, ഭക്തനെ ആദ്യം ആകർഷിക്കുന്ന ഈശ്വരലക്ഷ്യത്തിൻ്റെ വിശദാംശങ്ങളും ഈ മൂന്ന് ഘട്ടങ്ങളുമാണ് ട്രയഡ് അഥവാ ത്രിപുടി. (ദത്ത സ്വാമി പറയുന്നത് ജ്ഞാനയോഗമാണ് ഏറ്റവും ആദ്യത്തെ പ്രാരംഭ പോയിന്റ് എന്ന്. മറ്റുള്ളവർ പറയുന്നത് മനഃശുദ്ധിയും ശുദ്ധമായ ഭക്തിയും നേടിയതിന് ശേഷമുള്ള അവസാന പോയിന്റാണ് ജ്ഞാനയോഗമെന്ന്. ഇവിടെ ദത്ത സ്വാമി പറയുന്നത് ത്രിപുടി ജ്ഞാനയോഗമെന്നാണ്, എന്നാൽ അവസാനം സൂചിപ്പിച്ച മറ്റുള്ളവരുടെ ജ്ഞാനയോഗം ദൈവത്തിൻ്റെ വിശദാംശങ്ങളുടെ ആവർത്തനം മാത്രമാണ്, ഇത് ഐച്ഛികമായിരിക്കാം (നിർബന്ധമല്ലാത്ത), കാരണം ആദ്യ ഘട്ടത്തിൽ ലഭിച്ച എല്ലാ വിശദാംശങ്ങളും ഭക്തൻ ഓർക്കുന്നുവെങ്കിൽ, ഈ ആവർത്തനത്തിൻ്റെ ആവശ്യമില്ല.). പരിപൂർണ്ണമായ മനഃശുദ്ധി ലഭിച്ചതിനുശേഷം, ദൈവത്തോടുള്ള മനസ്സിൻ്റെ ശക്തമായ ആസക്തിക്കായി മൂന്നാമത്തെ ഇനം (ലക്ഷ്യ-ദൈവത്തിൻ്റെ (ഗോൾ-ഗോഡ്) വിശദാംശങ്ങൾ) മാത്രം ആവർത്തിക്കുന്നു. ഈ മൂന്നാം പടി മാത്രമാണ് ജ്ഞാനയോഗമെന്ന് ശങ്കരൻ കരുതുന്നു. ത്രിപുടി ജ്ഞാനയോഗമാണെന്നും മനസ്സിൻ്റെ ശുദ്ധി നേടിയതിനുശേഷവും ആത്മാവ് ദൈവത്തിൻ്റെ എല്ലാ വിശദാംശങ്ങളും (ആദ്യം തന്നെ പഠിച്ച) ഓർക്കുന്നുണ്ടെങ്കിൽ, ആ വിശദാംശങ്ങൾ ഒരിക്കൽ കൂടി പ്രസംഗിക്കാൻ ഒരു പ്രസംഗകൻ്റെ ആവശ്യമില്ലെന്നും ദത്ത സ്വാമി കരുതുന്നു. ദൈവത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ആ വിശദാംശങ്ങൾ പ്രസംഗകൻ പ്രസംഗിച്ചാലും ഒരു ദോഷവുമില്ല. പാതയിൽ സഞ്ചരിക്കുന്നതിന് മുമ്പ്, ആത്മാവ് ദൈവമല്ലെന്ന് അറിയണം, ആത്മാവ് ജ്ഞാനത്തിന്റെയും ഭക്തിയുടെയും അനുഷ്ഠാനത്തിൻ്റെയും ശരിയായ പാതയും അറിയണം.