ദിവ്യ സത്സംഗം 31-10-2021

[Translated by devotees of Swami]

2021 ഒക്ടോബർ 31-ന് സ്വാമി സത്സംഗത്തിൽ മറുപടി നൽകി. ലക്ഷ്മി ത്രൈലോക്യ, പൂർണിമ, സ്വാതി, കിഷോർ റാം, ഭരത് കൃഷ്ണ, ഗീതാ ലഹരി, ശ്രീമതി. സുധാ റാണി, ഭാനു സമൈക്യ എന്നിവരാണ് പങ്കെടുത്തത്. സ്വാമി (ദത്ത സ്വാമി) സംസാരിച്ച ചില മിന്നലുകൾ (ഫ്ലാഷസ്) താഴെ കൊടുക്കുന്നു.

1) ഗീത പറയുന്നത് 'സമത്വം യോഗ ഉച്യതേ' (‘Samatvaṃ Yoga ucyate’) എന്നാണ്. ഇതിനർത്ഥം, യോഗ പരിശീലിക്കുന്ന യോഗി, ഭക്ഷണത്തിലെ മധുരപലഹാരങ്ങളും എരിവുള്ള വിഭവങ്ങളും ആസ്വദിക്കുന്നത് പോലെ സന്തോഷകരമായ സാഹചര്യങ്ങളും ദുരിതങ്ങളും ആസ്വദിക്കുന്നു എന്നാണ്. മധുരവും എരിവുള്ള വിഭവങ്ങളും ഒന്നാണെന്ന് ഇതിനർത്ഥമില്ല. സന്തോഷകരമായ സാഹചര്യങ്ങളിൽ ചിരിക്കുന്നതും സങ്കടങ്ങളിൽ കരയുന്നതും ഒന്നാണെന്ന് ഇതിനർത്ഥമില്ല. മധുരപലഹാരത്തിന്റെയും എരിവുള്ള വിഭവത്തിന്റെയും പശ്ചാത്തലത്തിലും ചിരിയുടെയും കരച്ചിലിന്റെയും പശ്ചാത്തലത്തിൽ ഒരേ ആസ്വാദനമായ പശ്ചാത്തലത്തിലാണ് പൊതുതത്വം. എരിവുള്ള വിഭവം കഴിക്കുമ്പോൾ, നിങ്ങൾ ഒട്ടും കഷ്ടപ്പെടുന്നില്ല, പക്ഷേ നിങ്ങൾ ആസ്വദിക്കുന്നു. എരിവുള്ള  വിഭവം നിങ്ങൾ ആസ്വദിക്കുന്നില്ലെങ്കിൽ, നിങ്ങൾ അത് ഉപേക്ഷിക്കേണ്ടതായിരുന്നു. അതിനാൽ, കരച്ചിലിന്റെയോ എരിവുള്ള വിഭവത്തിന്റെയോ ദുരിതത്തിന്റെയോ പശ്ചാത്തലത്തിൽ കഷ്ടപ്പാടുകൾ ഉണ്ടാകണമെന്നില്ല. കരയുമ്പോൾ എരിവുള്ള വിഭവം ആസ്വദിക്കാമെന്നും കഷ്ടപ്പെടുമ്പോൾ ദുരിതം ആസ്വദിക്കാമെന്നും ഇതിനർത്ഥം. ഒരു ദുരിതം വരുമ്പോൾ നിങ്ങൾ കരയുകയും കഷ്ടപ്പെടുകയും ചെയ്യും. ദുരിതം സഹിക്കുമ്പോൾ ചിരിച്ചാൽ നിങ്ങളെ ഭ്രാന്തനായി കണക്കാക്കും. കരയുന്നതിന്റെയോ കഷ്ടപ്പാടിന്റെയോ നിങ്ങളുടെ ആസ്വാദനം നിങ്ങളുടെ മനസ്സിലാണ് ഉണ്ടായിരിക്കേണ്ടത്. ഇതിലൂടെ, ഒരാൾ കഷ്ടപ്പാടുകൾ അനുഭവിക്കുകയും കരയുകയും ചെയ്യുമെന്ന പൊതു നിയമങ്ങൾ നിങ്ങൾ പിന്തുടരുകയാണ്. ഇത് അസാധ്യമല്ല, കാരണം എരിവുള്ള വിഭവം കഴിക്കുമ്പോൾ നിങ്ങൾ ബാഹ്യമായി കരയുകയും ആന്തരികമായി ആസ്വദിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഈ പ്രായോഗിക ഉദാഹരണം കാരണം, ദുരിതം ആസ്വദിക്കാനും ഉള്ളിൽ കരയാനും സാധ്യതയുള്ളപ്പോൾ, എന്തുകൊണ്ടാണ് നിങ്ങൾ ദുരിതം ആസ്വദിക്കാത്തത്?

കൃഷ്ണന്റെ പിതാവായ വാസുദേവൻ മരിച്ചപ്പോൾ, കൃഷ്ണൻ ബന്ധുക്കളോടൊപ്പം വളരെ ഉച്ചത്തിൽ കരഞ്ഞു. ബന്ധുക്കളെല്ലാം പോയിക്കഴിഞ്ഞപ്പോൾ നാരദ മുനി കൃഷ്ണനോട് ചോദിച്ചു, “അല്ലയോ ഭഗവാനേ! യോഗി സുഖവും ദുരിതവും അനുഭവിക്കുമെന്ന് അങ്ങ് തന്നെ ഗീതയിൽ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. പക്ഷേ, അങ്ങയുടെ വാക്കിന് വിപരീതമായി, അങ്ങ് ഇപ്പോൾ ദുരിതത്തിൽ കരയുകയാണ്. അപ്പോൾ കൃഷ്ണൻ മറുപടി പറഞ്ഞു: "ഞാൻ ആസ്വദിക്കുന്നില്ല എന്ന് ആരാണ് പറഞ്ഞത്? എന്റെ കരച്ചിൽ ഞാൻ അങ്ങേയറ്റം ആസ്വദിക്കുന്നു, എന്റെ ആസ്വാദനം ആന്തരികമാണ് അത് നിങ്ങൾ കണ്ടിട്ടില്ല. അപ്പോൾ നാരദ മുനി മുകളിലെ ഗീതാ ശ്ലോകത്തിൽ പറഞ്ഞ സമത്വത്തിന്റെ (സമത്വം, samatvam) അർത്ഥം മനസ്സിലാക്കി. സീതയെ രാവണൻ മോഷ്ടിച്ചപ്പോൾ രാമൻ കരയാൻ തുടങ്ങി. അതേ മഹർഷി നാരദൻ തന്റെ പിതാവായ ബ്രഹ്മദേവനോട് ചോദിച്ചു, "രാമൻ എന്നാൽ എപ്പോഴും ആസ്വദിക്കുക (രമതേ ഇതി രാമഃ, Ramate iti Rāmaḥ). പിന്നെ എന്തിനാ രാമൻ കരയുന്നത്”. രാമൻ മനസ്സിൽ സ്വന്തം കരച്ചിൽ ആസ്വദിക്കുകയാണെന്നും അതിനാൽ രാമൻ തന്റെ പേരിന്റെ അർത്ഥമനുസരിച്ച് നന്നായി നിൽക്കുന്നുവെന്നും ബ്രഹ്മദേവൻ പറഞ്ഞു. രാമൻ കരയുമ്പോൾ ലക്ഷ്മണൻ രാമനോട് പറഞ്ഞു: ഒരാൾ കഷ്ടപ്പെടുകയോ സങ്കടത്തിൽ കരയുകയോ ചെയ്യരുത്. കരഞ്ഞതുകൊണ്ട് ലാഭമില്ലെന്നും കൂടാതെ, നഷ്ട്ടമാണുള്ളതെന്നും ലക്ഷ്മണൻ പറഞ്ഞു. കരഞ്ഞതുകൊണ്ട് സീതയെ പ്രാപിക്കില്ല എന്നതിനാൽ ലാഭമില്ല. അധിക നഷ്ടം ഉണ്ടാകുന്നു കാരണം കരച്ചിലും കഷ്ടപ്പാടും മൂലം ശാരീരികവും മാനസികവുമായ ആരോഗ്യം നഷ്ടപ്പെടുന്നു, അതിലൂടെ ശക്തി കുറയുന്നു, ആരോഗ്യവും ശക്തിയും സീതയെ അന്വേഷിക്കുന്ന ജോലിയിൽ അത്യന്താപേക്ഷിതമാണ്. ലക്ഷ്മണൻ ആദിശേഷന്റെ അവതാരമാണ്, അവന്റെ പതാഞ്ജലി എന്ന അവതാരം, യോഗസൂത്രം രചിച്ചു, അതിൽ ഒരു ലാഭവും കൂടാതെ നഷ്ട്ടം മാത്രം ഉണ്ടാക്കുന്ന ചിന്തകളെ ചെറുക്കണമെന്ന് പറഞ്ഞിരിക്കുന്നു. മറ്റൊരു പ്രധാന കാര്യം, ദീർഘിപ്പിക്കാനുള്ള സാധ്യതയില്ലാതെ നിശ്ചിത സമയം മാത്രമുള്ള ജീവിതം വളരെ ചെറുതാണ് എന്നതാണ്.

നിങ്ങൾ ആസ്വദിക്കാതെ കഷ്ടപ്പെടുകയും കരയുകയും ചെയ്യുന്നുവെങ്കിൽ, കഷ്ടപ്പാടുകൾക്കും കരച്ചിലുകൾക്കുമായി ഉപയോഗിക്കുന്ന സമയം നിങ്ങൾ പാഴാക്കുന്നു, പ്രത്യേകിച്ച് ഈ സന്ദർഭത്തിൽ ജീവിതത്തിന്റെ നീട്ടൽ അസാധ്യമായ കാരണം അത് നികത്താൻ കഴിയില്ല. മരണത്തിന്റെ ദേവൻ (യമൻ) നിങ്ങളുടെ ജീവൻ എടുക്കാൻ വരുമ്പോൾ, നിങ്ങൾ കഷ്ടതയിലും കരച്ചിലിലും എപ്പോഴും ജീവിതം പാഴാക്കിയെന്നും അതിനാൽ ആ പാഴായിപ്പോയ സമയത്തിന്  തുല്യമായി  തങ്ങളുടെ ആയുസ്സ് വർദ്ധിപ്പിച്ച് നഷ്ടപരിഹാരം നൽകണമെന്നും പറഞ്ഞാൽ, യമദേവൻ മറുപടി പറയും, “ഞാൻ പറഞ്ഞില്ല നീ കരയണമെന്ന്, നീ തന്നെ കരഞ്ഞു"! മാത്രമല്ല, നിങ്ങൾ ജനിക്കുമ്പോൾ ഒന്നും നിങ്ങളോടൊപ്പം കൊണ്ടുവന്നില്ല, മരണശേഷം ഒന്നും നിങ്ങളെ പിന്തുടരുകയില്ല. അതിനാൽ, ഏതെങ്കിലും കാരണത്താൽ കരയുകയോ കഷ്ടപ്പെടുകയോ ചെയ്യുന്നത് തികച്ചും അർത്ഥശൂന്യമാണ്. എല്ലായ്‌പ്പോഴും വിനോദത്തോടൊപ്പം ആസ്വദിക്കുന്ന ഒരു മനുഷ്യൻ തുടർച്ചയായ ആസ്വാദനത്തിന്റെയോ വിനോദത്തിന്റെയോ പോയിന്റിൽ ദൈവത്തിന് തുല്യനാണ്. തുടർച്ചയായി വിനോദത്തിനും ആസ്വാദനത്തിനും വേണ്ടിയാണ് ദൈവം ഈ ലോകത്തെ സൃഷ്ടിച്ചിരിക്കുന്നത്. നിങ്ങൾക്ക് ദൈവത്തെപ്പോലെ തുടർച്ചയായി ആസ്വദിക്കാൻ കഴിയുമെങ്കിൽ, ലോകത്തെ സൃഷ്ടിക്കുക, നിയന്ത്രിക്കുക, നശിപ്പിക്കുക തുടങ്ങിയ മറ്റ് കോണുകളിൽ നിങ്ങൾ ദൈവത്തിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തനാണെങ്കിലും ഒരു കോണിലെങ്കിലും നിങ്ങൾ ദൈവവുമായുള്ള ഏകത്വം നേടിയിട്ടുണ്ട്. സാധ്യമായ ഈ ഒരു കോണും നിങ്ങൾ കാണാതെ പോയാൽ, ഒരു കാര്യത്തിലെങ്കിലും നിങ്ങൾ ദൈവത്തിന് തുല്യനാണെന്ന് നിങ്ങൾക്ക് ഒരിക്കലും പറയാൻ പറ്റില്ല. നിങ്ങൾ ദൈവമാണെന്ന് അവകാശപ്പെടാൻ കഴിയുന്ന ഒരേയൊരു കോണാണിത്.

2) കൃഷ്ണനും ഗോപികമാരും തമ്മിലുള്ള രാസകേളിയിൽ, ബയോളൊജിക്കൾ ഹാർമോണിക് പ്രവർത്തനത്താൽ ഉണ്ടാകുന്ന കാമം ഇരുവശത്തും പൂജ്യമാണ്. വേദപ്രകാരം കൃഷ്ണൻ വിഷ്ണുവും വിഷ്ണു ശിവനുമാണ് (ശിവശ്ച നാരായണഃ, Śivaśca Nārāyaṇaḥ). അതിനാൽ കാമത്തിന്റെ ദേവനായ കാമദേവനെ ദഹിപ്പിച്ച ശിവനാണ് കൃഷ്ണൻ. ഗോപികമാരെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, അവർ ദശലക്ഷക്കണക്കിന് ജന്മങ്ങളോളം ദൈവത്തിനുവേണ്ടി കഠിനമായ തപസ്സു ചെയ്തുകൊണ്ടിരുന്ന ഋഷിമാരായിരുന്നു, അവരും തങ്ങളുടെ തപസ്സിന്റെ അഗ്നിയിലൂടെ കാമത്തെ ദഹിപ്പിച്ചിട്ടുണ്ട്. കാമവികാരം ഇരുവശത്തും ഇല്ലാതിരിക്കുമ്പോൾ, കൃഷ്ണൻ ഗോപികമാരെയും ഗോപികമാർ കൃഷ്ണനെയും എങ്ങനെ ചുംബിക്കുന്നു?. ചുംബനം തീർച്ചയായും ഒരു മോഹമാണ്. കാമവികാരങ്ങൾ ഇരുവശത്തും ഇല്ലാതിരിക്കുമ്പോൾ, കൃഷ്ണനും ഗോപികമാർക്കും ഇടയിൽ ഈ ചുംബന-കാമം പ്രത്യക്ഷപ്പെട്ടതെങ്ങനെ? കാമം ഇരുവശത്തും ഇല്ലെങ്കിലും സ്നേഹം ഇരുവശത്തും ഉണ്ട്. പ്രണയവും (സ്നേഹം) കാമവും തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം നാം അറിഞ്ഞിരിക്കണം. സ്നേഹം ആന്തരിക വ്യക്തിത്വവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, അത് ദൈവിക ഗുണങ്ങളാണ്. കാമം ബാഹ്യമായ ശരീരത്തിന്റെ സൗന്ദര്യമായ ബാഹ്യ വ്യക്തിത്വവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇരുവശത്തും പ്രണയം മാത്രമായതിനാൽ ആ പ്രണയം ഈ ചുംബന മോഹമായി രൂപാന്തരപ്പെടുന്നു. ചുംബിക്കുമ്പോൾ, കൃഷ്ണൻ ഗോപികമാരെ ചുംബിക്കുന്നത് ഗോപികമാരുടെ ഭക്തിയോടുള്ള സ്നേഹം കൊണ്ടാണ്, അല്ലാതെ അവരുടെ ബാഹ്യശരീരങ്ങളോടുള്ള കാമത്താൽ അല്ല. ഗോപികമാർ കൃഷ്ണനെ ചുംബിക്കുന്നത് ദൈവത്തോടുള്ള സ്നേഹമോ ഭക്തിയോ കൊണ്ടാണ്, അല്ലാതെ അവന്റെ ബാഹ്യസൗന്ദര്യത്തോടുള്ള ആകർഷണം കൊണ്ടല്ല. ഇവിടെ ഒരു ചോദ്യം വരുന്നു, ഗോപികമാർക്ക് അത് ആവശ്യമില്ലാ തിരിക്കെ കൃഷ്ണൻ എന്തിനാണ് ഇത്രയും അതിഗംഭീരമായ ബാഹ്യസൗന്ദര്യവുമായി വന്നത്? കാരണം, ഗോപികമാർ തന്റെ ബാഹ്യസൗന്ദര്യത്തിൽ ആകൃഷ്ടരായി തന്നെ ചുംബിക്കുമോ അതോ അവരുടെ ആന്തരിക ഈശ്വരഭക്തിയിൽ ആകൃഷ്ടരായി തന്നെ ചുംബിക്കുമോ എന്ന് പരിശോധിക്കാൻ കൃഷ്ണൻ ആഗ്രഹിച്ചു. ഭഗവാൻ കൃഷ്ണൻ സർവ്വജ്ഞനായതിനാൽ, ഒരു സാധാരണ മനുഷ്യന് കണ്ടുപിടിക്കാൻ കഴിയാത്ത ഈ പോയിന്റ് അവന് എളുപ്പത്തിൽ കണ്ടെത്താനാകും. അതിനാൽ, ആരെങ്കിലും ഭാഗവതം കാമത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കി മനസ്സിലാക്കിയാൽ, അവൻ ദൈവ ഗ്രന്ഥത്തെ പൂർണ്ണമായും തെറ്റിദ്ധരിച്ചിരിക്കുന്നു. ദൈവിക സ്നേഹത്തിലോ ഭക്തിയിലോ അധിഷ്ഠിതമായി ഭാഗവതം ആരെങ്കിലും മനസ്സിലാക്കുന്നുവെങ്കിൽ, അവൻ ഈ ദൈവ ഗ്രന്ഥത്തിന്റെ സാരാംശം ശരിയായി മനസ്സിലാക്കി. അതുകൊണ്ടാണ് ഭാഗവതം മനസ്സിലാക്കുന്നത് പണ്ഡിതന്മാരുടെ ജ്ഞാനത്തിന്റെ അമ്ലപരിശോധനയാണെന്ന് പണ്ഡിതന്മാർ പറയുന്നത് (വിദ്യാവതനം ഭാഗവതേ പരീക്ഷ, Vidyāvatāṃ Bhāgavate Parīkṣā).

3) രാമദേവന്റെ നിർദ്ദേശപ്രകാരം എല്ലാ ഋഷിമാരും വനത്തിൽ ഗോപികമാരായി ജനിച്ചു. ആ അന്തിമ സ്ത്രീ ജന്മത്തിൽ (അവസാന മോക്ഷം ലഭിക്കുന്നതിന് മുമ്പ് അന്തിമ ജന്മം എല്ലായ്പ്പോഴും സ്ത്രീയുടെതായിരിക്കും, കാരണം പുരുഷ ശരീരത്തിൽ ആത്മാവ് ഉള്ളിടത്തോളം പുരുഷ ലിംഗ-അഹം അപ്രത്യക്ഷമാകില്ല), രാധയും ഗോപികയായി ജനിച്ചു, പക്ഷേ അവൾ മറ്റ് ഗോപികമാരെപ്പോലെ ഒരു സാധാരണ ആത്മാവ് ആയിരുന്നില്ല. അവൾ ദുർവാസ മഹർഷിയുടെ അവതാരമാണ്, അദ്ദേഹം തന്നെ ഭഗവാൻ ശിവന്റെ അവതാരമാണ്. അതുകൊണ്ട് രാധ ഭഗവാൻ ശിവന്റെ അവതാരമാണ്, കൃഷ്ണൻ ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവിന്റെ അവതാരമാണ്. ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവും ഭഗവാൻ ശിവനും മുമ്പ് നായികയായും (മോഹിനി) നായകനായും അഭിനയിച്ചിരുന്നു. ഇത്തവണ ഇരുവരും തങ്ങളുടെ വേഷങ്ങൾ കൈമാറി, ഭഗവാൻ വിഷ്ണു നായകനായി (കൃഷ്ണൻ) അവതാരമെടുത്തു, ഭഗവാൻ ശിവൻ നായികയായി (രാധ) അവതാരമെടുത്തു. രാധ ഭക്തയുടെ വേഷത്തിൽ അവതരിച്ചപ്പോൾ കൃഷ്ണൻ ദൈവത്തിന്റെ വേഷത്തിൽ അവതരിച്ചു. രാധയ്ക്ക് മറ്റ് ഗോപികമാരെപ്പോലെ മോക്ഷം ലഭിക്കേണ്ട ആവശ്യമില്ല. മറ്റ് ഗോപികമാരെ ആത്മീയ പാതയിൽ നയിക്കാൻ അവർ മുതിർന്നയാളോ നേതാവോ ആയി പ്രവർത്തിച്ചു. ഭർത്താവിനെ ദൈവമായി കണക്കാക്കുകയും ഭർത്താവ് മരിക്കുമ്പോൾ ഭാര്യ അഗ്നിയിൽ പ്രവേശിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന ആ പുരാതന കാലത്ത് രാധയുടെ വേഷം വളരെ ബുദ്ധിമുട്ടുള്ളതായിരുന്നു. വിവാഹ ജീവിതത്തിന്റെ നിയമങ്ങൾ വളരെ കർശനമായിരുന്നു. ആ സമയത്ത് രാധ അയനഘോഷ എന്ന വ്യക്തിയെ വിവാഹം കഴിച്ചു, ഇത്രയും കർശനമായ സമയത്ത് തന്റെ ദേഹത്ത് തൊടാൻ രാധ ഒരിക്കലും ഭർത്താവിനെ അനുവദിച്ചില്ല. നായികയുടെ ഈ വേഷം വളരെ കഠിനമായിരുന്നു, ധൈര്യശാലിയായ ഭഗവാൻ ശിവന് മാത്രമേ ആ വേഷത്തിൽ അഭിനയിക്കാൻ കഴിയൂ. ഭഗവാൻ ശിവൻ അവസാനം ലോകത്തെ മുഴുവൻ നശിപ്പിക്കുന്നു അതിനാൽ ധൈര്യം പാരമ്യത്തിലാണ് ഭഗവാൻ ശിവനിൽ. മഹാവിഷ്ണു ലോകത്തിന്റെ ഭരണത്തിൽ വളരെ അയവുള്ളവനാണ്. രാധ ഭിണ്ഡീരവനം എന്ന ഉദ്യാനത്തിൽ വച്ച് ഭഗവാൻ കൃഷ്ണനെ രഹസ്യമായി വിവാഹം കഴിച്ചത് ഗന്ധർവ്വ വിവാഹം എന്ന പ്രത്യേക വിവാഹത്തിലൂടെയാണ്, അത് മോതിരം മാറുക എന്നതാണ്. ഇവരുടെ വിവാഹ ജീവിതവും അതീവ രഹസ്യമായിരുന്നു. മധുര ഭക്തിയുടെ (മധുര ഭക്തി, Madhura Bhakti) സ്‌ത്രീ രൂപങ്ങൾ സ്വീകരിച്ച് തന്നെ ആലിംഗനം ചെയ്യാൻ അനുവദിക്കണമെന്ന് രാമനോട് അഭ്യർത്ഥിച്ച മുനിമാരുടെ ഇടയിൽ ദുർവാസാ മുനിയും ഉണ്ടായിരുന്നു. എല്ലാ ഋഷിമാരും ഗോപികമാരായി ജനിച്ചപ്പോൾ ദുർവാസ മഹർഷിയും രാധ എന്ന ഗോപികയായി ജനിച്ചു.

4) രാധയും ഹനുമാനും ശങ്കരനും ശിവന്റെ അവതാരങ്ങളായിരുന്നു. രാധ ഗോലോകത്തിലേക്കു പോയി, ഹനുമാൻ ബ്രഹ്മലോകത്തിലേക്ക് പോയത് ഹനുമാന് അന്തർലീനമായ പുരുഷ ലിംഗ-അഹങ്കാരത്തോടെയുള്ള പുരുഷ ജന്മം ഉള്ളതിനാലാണ്. ഹനുമാൻ തന്റെ അമ്മയോട് യയാതി രാജാവിനെ സംരക്ഷിക്കുമെന്ന് വാക്ക് നൽകി, അതേസമയം യയാതിയെ കൊല്ലാമെന്ന് രാമൻ തന്റെ പൂർവ്വികർക്ക് വാഗ്ദാനം ചെയ്തു. ഹനുമാൻ ഭഗവാൻ രാമനോട് യുദ്ധം ചെയ്തു. കർമ്മധാരയ സമാസ പ്രകാരം (Karmadhaaraya Samaasa)  അമ്മ ദൈവമാണ് (പ്രവൃത്തിയിൽ ഇത് സത്യമാണ്) എന്നർത്ഥമുള്ള വേദ വാക്യം (മാതൃദേവോ ഭവ, Mātṛ devo bhava) ഹനുമാൻ തെറ്റിദ്ധരിച്ചു. ഹനുമാൻ ശങ്കരനായി പുനർജനിക്കുകയും മേൽപ്പറഞ്ഞ പ്രസ്താവനയുടെ ശരിയായ അർത്ഥം അറിയുകയും ചെയ്തു, അതായത് ബഹുവ്രീഹി സമാസ പ്രകാരം (Bahuvriihi Samaasa) ഈശ്വരൻ അമ്മയാണ്, ദൈവ വേലക്കായി അമ്മയെ തനിച്ചാക്കി സ്വയം തിരുത്തി. അനിവാര്യമായ പുരുഷ ലിംഗ-അഹങ്കാരത്തിന്റെ ഒരു അംശം അവശേഷിക്കുന്നതിനാൽ ശങ്കരനും ബ്രഹ്മലോകത്തേക്ക് പോയി. രാധ ഭഗവാൻ ശിവന്റെ അവതാരം കൂടിയായിരുന്നു, പക്ഷേ, അന്തിമ ജന്മത്തിൽ സ്ത്രീയായതിനാൽ പൂർണ്ണ മോക്ഷത്തിലൂടെ അത്യുന്നതമായ ഗോലോകത്തിലെത്തി.

5) ഭഗവാൻ ശിവന്റെ അന്തർലീനമായ നിരവധി അത്ഭുതങ്ങൾ ഹനുമാൻ കാണിച്ചു. എന്നിട്ടും, ജ്ഞാനത്തേക്കാൾ അത്ഭുതങ്ങൾ താഴ്ന്നതാണെന്ന് കാണിച്ച്, രാമദേവന്റെ ഏറ്റവും അനുയോജ്യമായ ദാസനായി അദ്ദേഹം പെരുമാറി. രാമൻ ഒരു ജ്ഞാനവും ഉപദേശിച്ചിട്ടില്ല എന്ന് നിങ്ങൾ സംശയിച്ചേക്കാം. ഈ അഭിപ്രായം തീർത്തും തെറ്റാണ്. പ്രവൃത്തിയുടെ സൈദ്ധാന്തിക ജ്ഞാനത്തിന്റെ പ്രായോഗിക രൂപമായ ഒരു സാധാരണ മനുഷ്യന്റെ ആദർശ സ്വഭാവത്തിന്റെ (ideal behavior) പ്രായോഗിക പ്രകടനം മാത്രമാണ് രാമന്റെ മുഴുവൻ ജീവിതവും. അതിനാൽ, രാമനെ ആദർശ മാനുഷാവതാരം (Ādarśa Mānuṣāvatāra) (ആദർശ മനുഷ്യൻറെ പെരുമാറ്റത്തിന്റെ അവതാരം) എന്ന് വിളിക്കുന്നു.

6) ദൈവം അസുരന്മാർക്കു അത്ഭുതങ്ങൾ നൽകുന്നതിൽ രണ്ട് ഉദ്ദേശ്യങ്ങളുണ്ട്. ഒന്ന്, സങ്കൽപ്പിക്കാൻ പോലും കഴിയാത്ത ദൈവത്തിന്റെ അസ്തിത്വത്തിന്റെ തെളിവ് മുഴുവൻ പൊതുജനങ്ങൾക്കും കാണിക്കുക, മറ്റൊന്ന് മനുഷ്യാവതാരത്തിലെ അത്ഭുതങ്ങൾ നിരീക്ഷിക്കുന്നതിലൂടെ ഉയരുന്ന ആളുകളുടെ അസൂയ കുറയ്ക്കുക. അത്ഭുതങ്ങൾ ചെയ്യുന്നവന്റെ സ്വഭാവം എന്തായിരുന്നാലും (അദ്ദേഹം അസുരനാണെങ്കിൽ പോലും), സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത സംഭവങ്ങളായ അത്ഭുതങ്ങളുടെ ഉറവിടമായി ദൈവത്തെ അത്ഭുതങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുന്നു. തന്റെ മനസ്സിൽ ഈ നല്ല പോയിന്റ് വച്ചുകൊണ്ട് ദൈവം അസുരന്മാർക്ക് പോലും കഠിനമായ തപസ്സു മൂലം അത്ഭുത ശക്തികൾ നൽകുന്നു. അസുരന്മാർക്ക് അദ്ഭുത ശക്തികൾ നൽകിയതിന് ബ്രഹ്മദേവനെയും ഭഗവാൻ ശിവനെയും അജ്ഞരായ ആളുകൾ വിമർശിക്കുന്നു! ഇതിന്റെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ, ദൈവം അർഹതയില്ലാത്ത അസുരന്മാർക്ക് അത്ഭുതകരമായ ശക്തികൾ നൽകുന്നുവെന്ന് നിങ്ങൾ വിമർശിച്ചേക്കാം. ഈ കോണിൽ, അവന്റെ മനസ്സിൽ മറ്റൊരു നല്ല പോയിന്റുണ്ട്. അസുരന്മാർക്കും അത്ഭുതങ്ങൾ കാണിക്കാൻ കഴിയുമെന്നതിനാൽ, അത്ഭുതങ്ങളുടെ നില വളരെ കുറയുന്നു. മനുഷ്യാവതാരം അത്ഭുതങ്ങൾ കാണിക്കുമ്പോൾ, സാധാരണ മനുഷ്യരുടെ ഹൃദയത്തിൽ അസൂയ ജ്വലിക്കുന്നു, കാരണം മനുഷ്യാവതാരം ചെയ്യുന്നത് പോലെയുള്ള അത്ഭുതങ്ങൾ ചെയ്യാൻ മനുഷ്യർക്ക് കഴിയില്ല. ഇപ്പോൾ, അത്ഭുതങ്ങൾ അസുരന്മാരുടെ വളരെ താഴ്ന്ന നിലയിലുള്ളതാണെന്ന് ഓർക്കുമ്പോൾ, മനുഷ്യാവതാരത്തിന്റെ അത്ഭുതങ്ങൾ കാണുന്ന സാധാരണ മനുഷ്യരുടെ ജ്വലിക്കുന്ന വികാരം ശാന്തമാകുന്നു, അവർ   പറയും മനുഷ്യാവതാരം അസുരൻ ആയതിനാലാണ് അത്ഭുതങ്ങൾ പ്രവർത്തിക്കാൻ കഴിയുന്നത് എന്ന്!

7) ഒരു (ഭക്തനായ) ആത്മാവ് ദൈവത്തിന്റെ ഭാഗമാണെന്ന് രാമാനുജ പറഞ്ഞു (ഷേഷ-ഷേഷി ന്യായ , Śeṣa-Śeṣi Nyāya). ദൈവം അവിഭാജ്യമായതിനാൽ (indivisible) ആത്മാവ് എങ്ങനെ ദൈവത്തിന്റെ ഭാഗമാകുമെന്ന് മറ്റുള്ളവർ തെറ്റിദ്ധരിക്കുന്നു (അവിഭക്തം…– ഗീത, Avibhaktam…– Gītā). ഇവിടെ ആളുകളുടെ ധാരണ തെറ്റാണ്, കാരണം ആത്മാവ് കൈയോ കാലോ കണ്ണോ മുതലായ ദൈവത്തിന്റെ നേർഭാഗമാണ് എന്ന് രാമാനുജ ഒരിക്കലും പറഞ്ഞിട്ടില്ല. ശേഷ, ആയിരം തലയുള്ള സർപ്പം എല്ലായ്പ്പോഴും ദൈവത്തിന്റെ ദിവ്യശരീരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, ശേഷ  ദൈവത്തിൽ നിന്ന് ഒരിക്കലും വേർപെട്ടിട്ടില്ല; ശരീരത്തിൽ നിന്ന് അവയവം എന്നപോലെ. ശേഷയും ദൈവവും തമ്മിലുള്ള ബന്ധം അവയവ-ശരീര ബന്ധം പോലെയാണ്. സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത ദൈവത്തിനോ അല്ലെങ്കിൽ പരബ്രഹ്മനോ ഒരു ദിവ്യ ശരീരമുണ്ട് (വിഷ്ണുവിന്റെ ശരീരം), അത് പരബ്രഹ്മന്റെ ശരീരത്തിലെ ഷർട്ട് പോലെയാണ്. ഈ ‘ഷർട്ട്-ദൈവിക ശരീരത്തിന്’ മുകളിൽ, ദൈവം സൃഷ്ടിച്ച ലോകം, കമ്പിളി കോട്ട് പോലെ ഷർട്ടിന് ചുറ്റും നിലനിൽക്കുന്നു. ഈ ലോക കമ്പിളി മേലങ്കിയിൽ ആത്മാക്കളും (അവബോധം അല്ലെങ്കിൽ ചിത്ത്) ജഡമായ വസ്തുക്കളും (അവബോധം അല്ലാത്ത അല്ലെങ്കിൽ അചിത്ത്) അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു. ഇപ്പോൾ ആത്മാവ് ഏറ്റവും പുറം കമ്പിളി കോട്ടിന്റെ ഒരു കമ്പിളി നൂലാണ്. കമ്പിളിക്കുപ്പായത്തിന് താഴെയുള്ള കോട്ടൺ ഷർട്ടിൽ ഉള്ള പരുത്തി നൂലായി ആത്മാവിനെ കണക്കാക്കരുത്. കമ്പിളി കോട്ടിന്റെ (ആത്മാവിന്റെ) കമ്പിളി നൂൽ അകത്തെ കോട്ടൺ ഷർട്ടിന്റെ (ദൈവത്തിന്റെ ദിവ്യ ശരീരത്തിന്റെ അവയവം) ഒരു കോട്ടൺ നൂലായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു, കാരണം കിടക്ക സർപ്പം ദൈവത്തിന്റെ ദിവ്യ ശരീരത്തിന്റെ അവയവമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു. ഭക്തനായ ആത്മാവ് ദൈവിക ശരീരത്തിന്റെ ഒരു അവയവമാണെന്ന് നിങ്ങൾ പറഞ്ഞാൽ, അത് ഒരു അനുമാനം മാത്രമാണ്. ആത്മാവ് (ഭക്തനോ അല്ലാത്തതോ) ഏറ്റവും പുറം ലോകത്തിന്റെ ഭാഗമാണെന്ന് നിങ്ങൾ പറഞ്ഞാൽ (കമ്പിളി കോട്ടിന്റെ കമ്പിളി നൂൽ) അത് ഒരു യാഥാർത്ഥ്യമാണ്.

8) ആളുകൾ അവരുടെ ബാഹ്യ വേഷങ്ങൾക്ക് പകരം ആന്തരിക അഭിനേതാക്കളിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നത് എന്തുകൊണ്ട്? യഥാർത്ഥ റോൾ പഠിപ്പിച്ച ആദർശങ്ങൾ നേടാൻ അവർക്ക് കഴിയുന്നില്ല എന്നതാണ് കാരണം. അവർ റോളിന്റെ (നടന്റെ) പശ്ചാത്തലത്തിലും അവരുടെ അനാവശ്യ വിശദാംശങ്ങളിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്നു. ശങ്കരൻ അദ്വൈത ദർശനത്തിലൂടെ പഠിപ്പിച്ച കാര്യങ്ങൾ കാര്യമായി ശ്രദ്ധിക്കുന്നില്ല, അത് ആത്മാവിന്റെ ആത്മീയ ജീവിതത്തിന് വളരെ ഉപയോഗപ്രദമാണ്. പകരം, ആളുകൾ ശങ്കരന്റെ പശ്ചാത്തലത്തെക്കുറിച്ചോ (അദ്ദേഹം ഭഗവാൻ ശിവന്റെ അവതാരമാണോ അല്ലയോ) അല്ലെങ്കിൽ അവന്റെ അനാവശ്യ വിശദാംശങ്ങളുടെ പശ്ചാത്തലത്തെക്കുറിച്ചോ (രാവിലെയാണോ ഉച്ചക്കാണോ ജനിച്ചത് പോലെയുള്ള) ഗവേഷണം ചെയ്യാൻ തുടങ്ങുന്നു. ഭഗവാൻ ശിവൻ തന്റെ പാദങ്ങൾക്ക് താഴെയും തലയ്ക്ക് മുകളിലും ലംബ രേഖയിൽ സ്വയം വികസിച്ചുവെന്നും ഭഗവാൻ വിഷ്ണു ഭഗവാൻ ശിവന്റെ പാദങ്ങൾ കണ്ടെത്താൻ ഇറങ്ങിയെന്നും എന്നാൽ ഭഗവാൻ ബ്രഹ്മാവ് ഭഗവാൻ ശിവന്റെ തല കണ്ടെത്താൻ മുകളിലേക്ക് കയറിയെന്നും ഒരു കഥയുണ്ട്. പാദങ്ങൾ കണ്ടെത്താത്തതിലെ പരാജയം ഭഗവാൻ വിഷ്ണു സമ്മതിച്ചു, അതേസമയം തല കണ്ടെത്തിയെന്ന് ബ്രഹ്മദേവൻ കള്ളം പറഞ്ഞു. മഹത്വത്തിന്റെ കലഹങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടാത്ത ഏറ്റവും മികച്ച മനുഷ്യ വ്യക്തിത്വത്തെയാണ് ഭഗവാൻ ശിവൻ ഇവിടെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നത്. ദൈവമായ ബ്രഹ്മാവും ഭഗവാൻ വിഷ്ണുവും പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നത് മഹത്വത്തിന്റെ കലഹങ്ങളിൽ ഏർപ്പെടുന്ന അഹംഭാവമുള്ള മനുഷ്യ വ്യക്തിത്വങ്ങളെയാണ്. ഭഗവാൻ വിഷ്ണു സത്യം പറഞ്ഞതിനാൽ, അവൻ പ്രതിനിധാനം ചെയ്യുന്നത് അഹംഭാവമുള്ള മനുഷ്യ വ്യക്തിത്വത്തെയാണ്, എന്നാൽ സത്യം സംസാരിക്കാനുള്ള ആത്മാർത്ഥതയുമാണ്. അഹങ്കാരവും വഞ്ചനാപരമായ സ്വഭാവവുമുള്ള മനുഷ്യ വ്യക്തിത്വത്തെയാണ് ബ്രഹ്മദേവൻ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നത്. ദൈവത്തിനുപോലും തെറ്റുപറ്റിയെന്നു പറഞ്ഞാൽ മനുഷ്യൻ അത്തരം ന്യൂനതയിൽ വളരെയധികം ശ്രദ്ധിക്കുമെന്നതിനാൽ മനുഷ്യ രാശിയെ ശക്തമായി പഠിപ്പിക്കാൻ ദൈവത്തിന്റെ മൂന്ന് ദിവ്യരൂപങ്ങൾ ഇവിടെ ഈ നാടകം കളിക്കുന്നു. ഈ നാടകത്തിലെ അഭിനേതാക്കളും വേഷങ്ങളും ദൈവത്തിന്റെ മൂന്ന് ദിവ്യരൂപങ്ങളാണ്. പക്ഷേ, നിങ്ങൾ ദൈവത്തിന്റെ മൂന്ന് ദിവ്യരൂപങ്ങളെ വേഷങ്ങളായി മാത്രം സ്വീകരിക്കണം, അഭിനേതാക്കളായിട്ടല്ല. ദൈവത്തിന്റെ മൂന്ന് ദിവ്യരൂപങ്ങളെ നടന്മാരായി എടുത്ത് ഈ നാടകം അഭിനേതാക്കളിലേക്കും വ്യാപിപ്പിച്ചാൽ, വിഷ്ണുദേവൻ 50% മോശമാണെന്നും ബ്രഹ്മാദേവൻ 100% മോശമാണെന്നും നിങ്ങൾ തെറ്റിദ്ധരിക്കും. ഇത് അസാധ്യമാണ്, കാരണം മൂന്ന് ദൈവിക രൂപങ്ങളും ഒരേ ദത്ത ഭഗവാന്റെ ഊർജ്ജസ്വലമായ അവതാരങ്ങൾ മാത്രമാണ്.

9) ദൈവിക പ്രഭാഷകനോ അല്ലെങ്കിൽ സമകാലിക മനുഷ്യാവതാരമോ പോലും ഗൗരവമേറിയ ആത്മീയ ജ്ഞാനം പ്രസംഗിക്കുമ്പോൾ തമാശകൾ അവിടെയും ഇവിടെയും പറയുന്നു. അത്തരം തമാശകളിലൂടെ സ്വീകരിക്കുന്നവർ അവിടെയും ഇവിടെയും ചിരിക്കുകയും ആത്മീയ ആശയങ്ങളിലുള്ള നിരന്തരമായ ഏകാഗ്രതയുടെ ആയാസത്തിൽ നിന്ന് മോചനം നേടുകയും ചെയ്യും. ഗൗരവമേറിയ ഭക്തിനിർഭരമായ സിനിമകളിൽ പോലും, അവിടെയും ഇവിടെയും തമാശക്കാരുടെ വേഷങ്ങൾ പ്രേക്ഷകരുടെ ഗൗരവമായ ശ്രദ്ധയെ നേർപ്പിക്കുന്നു. ലോകത്ത് ഒമ്പത് തരം ആകർഷണങ്ങൾ (രസങ്ങൾ) അടങ്ങിയിരിക്കുന്നു, അതിൽ 'ഹാസ്യ രസം' എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന തമാശ-ചിരിയും ഒന്നാണ്. ഈ ലോകനാടകം ഒമ്പത് ആകർഷണങ്ങളോടും കൂടിയും ദൈവം സൃഷ്ടിച്ചതാണെന്നും തമാശ-ചിരി (ഹാസ്യ രസം) അവർ ദൈവമാണെന്ന അദ്വൈത തത്ത്വചിന്തകരുടെ വചനമാണെന്നും ഞാൻ പണ്ട് പറഞ്ഞിരുന്നു! (നാതകേ തേ ജഗത്യസ്മിൻ, ക്രീഡാ നവ രസാലയേ, അഹം ബ്രഹ്മേതി ജീവനം, വാകോ ഹാസ്യ രസോർമ്മയഃ- ദത്താത്രേയം രചിച്ചത് ശ്രീ ദത്ത സ്വാമി, Nāṭake te Jagatyasmin, krīḍā nava rasālaye, Ahaṃ Brahmeti jīvānāṃ, Vāco hāsya rasormayaḥ- Dattātreyam written by Shri Datta Swami).