ജ്ഞാനം, ഭക്തി, കർമ്മയോഗങ്ങളിൽ ഏറ്റവും ഉയർന്നത് ഏതാണ്?

[Translated by devotees of Swami]

[മിസ്സ്‌. ത്രൈലോക്യ ചോദിച്ചു:- സ്വാമീ, ചിലർ ജ്ഞാനയോഗം പരമമെന്നും ചിലർ ഭക്തിയോഗമാണ് പരമമെന്നും ചിലർ കർമ്മയോഗമാണ് പരമമായതെന്നും പറയുന്നു. അങ്ങ് ഇതിന് എങ്ങനെ ഉത്തരം നൽകും?]

സ്വാമി മറുപടി പറഞ്ഞു:- വാസ്തവത്തിൽ, മൂന്ന് യോഗകളും ആത്യന്തികവും തുല്യ പ്രാധാന്യമുള്ളതുമാണ്. ജ്ഞാന യോഗം (സത്യവും സമ്പൂർണ്ണവുമായ ആത്മീയ ജ്ഞാനം) ഒരു ചെടിക്ക് വെള്ളം പോലെ വളരെ പ്രധാനമാണ്. ചെടി വളർത്തുന്ന വളം കായ്കൾ തരുന്ന മരമാകുന്നത് പോലെ ഭക്തി യോഗയും (സൈദ്ധാന്തിക ഭക്തി) വളരെ പ്രധാനമാണ്. കർമ്മയോഗവും (പ്രായോഗിക സേവനവും ത്യാഗവും) ഫലമുണ്ടാക്കുന്ന ചെടിയെപ്പോലെ ഏറ്റവും പ്രധാനമാണ്. ജ്ഞാന യോഗയ്ക്ക് പ്രാധാന്യം നൽകുന്ന ആളുകൾ ഭക്തി യോഗയെയും കർമ്മയോഗയെയും ജ്ഞാന യോഗയുടെ അന്തർലീനമായ അവയവങ്ങളാക്കി മാറ്റുന്നു. അതുപോലെ, ഭക്തി യോഗയ്ക്ക് പ്രാധാന്യം നൽകുന്ന ആളുകൾ ജ്ഞാന യോഗയെയും കർമ്മയോഗയെയും അതിൻ്റെ അന്തർലീനമായ അവയവങ്ങളാക്കി മാറ്റുന്നു. അതുപോലെ, കർമ്മ യോഗയ്ക്ക് പ്രാധാന്യം നൽകുന്ന ആളുകൾ ജ്ഞാന യോഗയെയും ഭക്തി യോഗയെയും അതിൻ്റെ അന്തർലീനമായ അവയവങ്ങളാക്കി മാറ്റുന്നു. ആദ്യം ജ്ഞാനയോഗം, രണ്ടാമത്തേത് ഭക്തിയോഗം, അവസാനത്തെ മൂന്നാമത്തേത് കർമ്മയോഗം എന്നിങ്ങനെയാണ് ക്രമം. നിങ്ങൾ മുംബൈ നഗരത്തിൻ്റെ (ജ്ഞാന യോഗ) വിശദാംശങ്ങൾ കേൾക്കുന്നു, തുടർന്ന് മുംബൈ നഗരം (ഭക്തിയോഗ) കാണാൻ ആകൃഷ്ടരാവുകയും ഒടുവിൽ, മുംബൈയിലെത്താൻ പ്രായോഗിക  ശ്രമങ്ങൾ നടത്തുകയും ചെയ്യുന്നു (കർമ്മ യോഗ). ഈ ക്രമത്തിൽ മാത്രമാണ് ശങ്കരനും രാമാനുജനും മധ്വനും ക്രമേണ ഈ ലോകത്തിലേക്ക് വന്നത്.

ജ്ഞാന യോഗയിലെ പ്രാഥമിക വിഷയമായ ആത്മ യോഗയെക്കുറിച്ച് ചിലർ പറയുന്നു. ആത്മയോഗം വഴി, ഒരാൾ ശരീരത്തിൽ നിന്ന് വേർപെട്ട് (ഡിറ്റാച്ച്‌) ആത്മാവുമായോ അല്ലെങ്കിൽ അവബോധവുമായോ സ്വയം ബന്ധിപ്പിക്കുന്നു, അങ്ങനെ അവൻ ലൗകിക ബന്ധനങ്ങളുടെ അസ്വസ്ഥതകളിൽ നിന്ന് മോചിതനാകും, ഇത് ഭക്തനെ ദൈവത്തിൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാൻ പ്രാപ്തനാക്കും. ആത്മാവ് ദൈവമാണെന്ന് വിശ്വസിക്കുന്ന ആളുകൾ ആത്മയോഗം ജ്ഞാനയോഗമാണെന്ന് പറയുന്നു, കാരണം സ്വയം (സെല്ഫ്) അല്ലെങ്കിൽ അവബോധവുമായി തിരിച്ചറിയുന്നതിലൂടെ (ഒന്നായിത്തീരുക) ആത്മാവ് ദൈവമായി മാറുന്നുവെന്ന് അവർക്ക് തോന്നുന്നു. ഇത് ശരിയല്ല, കാരണം ആത്മാവിന് (സൃഷ്ടിയുടെ ഭാഗം) ഒരിക്കലും ദൈവമാകാൻ കഴിയില്ല (സ്രഷ്ടാവ്).  സ്വയം(സെല്ഫ്), പാത, ലക്ഷ്യ-ദൈവം എന്നിവയുമായി ഇടപെടുന്ന ത്രിത്വത്തെ (ത്രിപുതി) അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ് ജ്ഞാനയോഗം. ആത്മയോഗയിലെ ഈ ആളുകൾക്ക്, ദൈവമില്ല, കാരണം അവർ സ്വയം ദൈവമായി സങ്കൽപ്പിക്കുകയും അവരുടെ പാത സെൽഫിനെ(സ്വയം) നേടുക മാത്രമാണ്! ജ്ഞാനയോഗവും ഭക്തിയോഗവും ഒന്നാണെന്ന് (ശങ്കരൻ പറഞ്ഞതുപോലെ) പറയുന്നത് യുക്തിസഹമാണ്, കാരണം ജ്ഞാനയോഗവും ഭക്തിയോഗവും സൈദ്ധാന്തിക ഘട്ടം മാത്രമാണ്. ഇതിലൂടെ, മൂന്ന് ഘട്ടങ്ങൾ (ജ്ഞാനയോഗം, ഭക്തിയോഗം, കർമ്മയോഗം) രണ്ട് ഘട്ടങ്ങളായി മാറുന്നു, അവ സിദ്ധാന്തവും (ജ്ഞാനവും ഭക്തിയും) പ്രാക്റ്റീസും (കർമ്മം). ഗീതയിൽ, ഭഗവാൻ കൃഷ്ണൻ ഈ രീതിയിൽ രണ്ട് ഘട്ടങ്ങൾ പറഞ്ഞു:- i) ജ്ഞാനവും ഭക്തിയും, രണ്ടും സിദ്ധാന്തമാണ്, അതിനെ സാംഖ്യയുടെ ജ്ഞാനയോഗം എന്ന് വിളിക്കുന്നു. ii) യോഗയുടെ കർമ്മയോഗം എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന പ്രായോഗിക സേവനവും ത്യാഗവുമാണ് അഭ്യാസം (പ്രാക്ടീസ്). ഈ മൂന്ന് ഇനങ്ങളെയും നമുക്ക് മറ്റൊരു രീതിയിൽ രണ്ട് ഇനങ്ങളായി പറയാം, അവ ജ്ഞാനയോഗവും ഭക്തിയോഗവും. ഇവിടെ, ഭക്തി യോഗയിൽ സൈദ്ധാന്തികമായ ഭക്തിയും പ്രായോഗിക ഭക്തിയും (സേവനവും ത്യാഗവും) ഉൾപ്പെടുന്നു. ഈ ഏറ്റവും പുതിയ (ലേറ്റസ്റ്റ്) വർഗ്ഗീകരണത്തിൽ ശങ്കരൻ ജ്ഞാന യോഗയെ പ്രതിനിധീകരിക്കുമ്പോൾ രാമാനുജവും മധ്വവും ഭക്തി യോഗയെ പ്രതിനിധീകരിക്കുന്നു. ഈ ഏറ്റവും പുതിയ വർഗ്ഗീകരണം i) ജ്ഞാനം മാത്രം ഉൾക്കൊള്ളുന്ന സാംഖ്യയുടെ ജ്ഞാനയോഗം എന്നും ii) സൈദ്ധാന്തികവും പ്രായോഗികവുമായ ഭക്തി ഉൾക്കൊള്ളുന്ന യോഗയുടെ കർമ്മയോഗം എന്നിങ്ങനെയും എടുക്കാം.

വർഗ്ഗീകരണ (തരംതിരിക്കൽ) ഗെയിമുകൾ എന്തുതന്നെയായാലും, ജ്ഞാനയോഗവും ഭക്തിയോഗവും കർമ്മയോഗവും തുല്യ പ്രാധാന്യത്തോടെ ക്രമത്തിലാണ്. ജ്ഞാനയോഗവും ഭക്തിയോഗവും ഒന്നുതന്നെയാണെന്ന് ശങ്കരൻ പറഞ്ഞു (പരമാർത്ഥ ജ്ഞാന ലക്ഷണ സമ്പന്നം ഭക്തിം......) കാരണം ഗീതയിൽ പറയുന്നതുപോലെ രണ്ടും ക്ലൈമാക്സ് ആയി നിലകൊള്ളുന്നു (പ്രിയോ ഹി ജ്ഞാനിനോ..., ഭക്താസ്തേതിവ) കാരണം ക്ലൈമാക്‌സ് ഒന്നുമാത്രമാണ്.