ദത്തമത വിംഷതി: ശ്ലോകം 13

[Translated by devotees of Swami]

ദത്തമത വിംഷതി: ശ്ലോകം 13
(ദത്ത ഭഗവാന്റെ തത്ത്വചിന്ത ഇരുപത് ശ്ലോകങ്ങളിൽ)

नभश्चिदिह सर्वतो गतमिति ब्रुवाणा स्स्वतो
चिदूह इति दोषसङ्कलित गर्विता योधवत् ।
प्रमादृगखिलं मतं मनुज एव हि स्वप्नगम्
पुरश्शशिनि वक्त्रभा स्तदनु रोपितं वै बलात् ।।13।।

നഭശ്ചിദിഹ സര്വതോ ഗതമിതി ബ്രുവാണാ സ്സ്വതോ
ചി ദൂഹ ഇതി ദോഷസങ്കലിത ഗര്വിതാ യോധവത് ।
പ്രമാദൃഗഖിലം മതം മനുജ ഏവ ഹി സ്വപ്നഗമ്
പുരശ്ശ ശിനി വക്ത്രഭാ സ്തദനു രോപിതം വൈ ബലാത് ।।13।।

[അദ്വൈത തത്വചിന്തകർ പറയുന്നത് ബ്രഹ്മൻ സർവ്വവ്യാപിയായ അവബോധമാണെന്നാണ് (awareness). പക്ഷേ, നമ്മൾ പ്രായോഗികമായി കാണുകയാണെങ്കിൽ, നിഷ്ക്രിയമായ സ്പേസ് (space) എല്ലായിടത്തും വ്യാപിക്കുന്നു, അവബോധം ജീവനുള്ള ശരീരത്തിൽ മാത്രമായി പരിമിതപ്പെടുത്തിയിരിക്കുന്നു. അത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ, എല്ലായിടത്തും വ്യാപിക്കുന്ന അവബോധം അവരുടെ ഭാവന മാത്രമാണ്. (ആത്മാവിന്റെ സങ്കൽപ്പിക്കാവുന്ന അവബോധത്തിന് ഈ അവബോധം ബാധകമാണ്, പക്ഷേ, പരബ്രഹ്മന്റെ സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത അവബോധത്തിന് ബാധകമല്ല. ആത്മാവിന്റെ സങ്കൽപ്പിക്കാവുന്ന അവബോധത്തെ മാത്രം അദ്വൈതികൾ സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത ദൈവമായി കണക്കാക്കിയതിനാൽ ഇത് ആക്ഷേപകരമാണ്.) പ്രായോഗിക യാഥാർത്ഥ്യത്തിൽ നിന്നും അവർ വളരെ അകലെയാണ്. അത്തരത്തിലുള്ള ബ്രഹ്മൻ അവരുടെ അബോധത്തിന്റെ ഭാവന മാത്രമാണ്. അവബോധത്തിന്റെ വ്യക്തിഗത ആത്മാവ് (Individual soul) എല്ലായിടത്തും വ്യാപിക്കുന്നതല്ല, എല്ലായിടത്തും വ്യാപിക്കുന്ന സ്പേസ് നിഷ്ക്രിയവുമാണ്. ഇതാണ് പ്രധാന പോരായ്മ. ബ്രഹ്മൻ സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത അവബോധമാണെന്ന് പറയുന്നത് യുക്തിസഹമാണ്, എന്നാൽ, ബ്രഹ്മൻ അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽ എല്ലായിടത്തും വ്യാപിക്കേണ്ടതില്ല. സ്പേസിനെ സൃഷ്ടിച്ചതിനാൽ ബ്രഹ്മൻ സ്പേസിന് അതീതമാണ്. സ്പേഷ്യൽ (spatial) അളവുകൾ ഉള്ളപ്പോൾ മാത്രമേ ഏതൊരു വസ്തുവും സർവ്വവ്യാപിയാകൂ, അതായത് അത് സൃഷ്ടിക്കപ്പെടേണ്ടത് സ്പേസിന്റെ ഉത്പാദനത്തിന് ശേഷം മാത്രമാണ്.  

പക്ഷേ, ബ്രഹ്മൻ സ്പേസിന്റെ ജനറേറ്ററും സ്പേസിന് അതീതവുമാണ്. ഈ ആളുകൾ സ്പേസിൽ ഉടനീളം അവരുടെ അവബോധം വ്യാപിക്കുന്നു, ഇത് അവരുടെ ഭാവന മാത്രമാണ്, പ്രായോഗിക വസ്തുതയല്ല. ഇതിലൂടെ, തങ്ങളുടെ സങ്കൽപ്പിക്കാവുന്ന അവബോധം (imaginable awareness) സർവ്വവ്യാപിയായ സങ്കൽപ്പിക്കാനാവാത്ത അവബോധം (unimaginable awareness) അല്ലെങ്കിൽ ബ്രഹ്മൻ ആയിത്തീർന്നുവെന്ന് അവർ സങ്കൽപ്പിക്കുന്നു. എല്ലാ സ്ഥലങ്ങളിലും വ്യാപിക്കാതെ, ബ്രഹ്മന്  അതിന്റെ സർവ്വശക്തിയാൽ (omnipotence) ഫലപ്രദമായി എല്ലായിടത്തും വ്യാപിക്കാൻ കഴിയും. സർവശക്തിയാൽ സർവ്വജ്ഞനാണെന്നും (omniscient)  പറയാം. ഇതിനർത്ഥം ബ്രഹ്മൻ സൃഷ്ടിയിൽ വ്യാപിക്കാതെ സൃഷ്ടിയിലെ എല്ലാം അറിയുകയും നിയന്ത്രിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ബ്രഹ്മൻ എല്ലാം അറിയുകയും സർവ്വവ്യാപിയാൽ (omnipresent) എല്ലാം നിയന്ത്രിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതിനേക്കാൾ അത്യുന്നതമായ സർവശക്തിയെ ഇത് സ്ഥാപിക്കുന്നു. ഒരു സൈനികൻ യുദ്ധത്തിലൂടെ വിജയിക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നതുപോലെ ഈ ആളുകൾ അഹംഭാവമുള്ളവരും യുക്തിയാൽ ബ്രഹ്മനാകാൻ ആഗ്രഹിക്കുന്നവരുമാണ്. സ്വപ്നത്തിലെ അവബോധം അറിയുന്നതും അറിയാവുന്നതുമായ വസ്തുവാണെന്നും (the knower and known object) അതിനാൽ, അവബോധം സ്വപ്നത്തിലുണ്ടെന്നും ഈ ആളുകൾ പറയുന്നു. സ്വപ്നത്തെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം ഞങ്ങൾ ഇത് പൂർണ്ണമായും സമ്മതിക്കുന്നു. അവർ ഈ ആശയം ബ്രഹ്മന് ബാധകമാക്കുന്നു, അതായത് ബ്രഹ്മൻ അല്ലെങ്കിൽ അവബോധമാണ് ലോകത്തിലെ അറിയുന്നതും അറിയപ്പെടുന്നതുമായ വസ്തുവെന്ന് (knower and the known object).

താരതമ്യപ്പെടുത്തിയ വിഷയത്തെ വിശകലനം ചെയ്യാതെ ഈ ആളുകൾ ഒരു ഉപമയിൽ നിന്ന് ആശയം വികസിപ്പിക്കുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരു കവി ഒരു വ്യക്തിയുടെ വൃത്തികെട്ട മുഖം പ്രസന്നമായിരിക്കണമെന്ന് പറയാൻ ആഗ്രഹിച്ചു. അതിനായി ചന്ദ്രനെ പ്രസന്നതയുടെ ഉപമയായി കവി തിരഞ്ഞെടുക്കുന്നു. പിന്നെ, ചന്ദ്രൻ പ്രസന്നമായിരിക്കുന്നതുപോലെ, വിരൂപമായ മുഖവും പ്രസന്നമാണെന്ന് കവി പറയുന്നു. കവി ആദ്യം വ്യക്തിയുടെ മുഖം നിരീക്ഷിക്കണം, അത് പ്രസന്നമാണെങ്കിൽ മാത്രം, അവൻ പ്രസന്നമായ ചന്ദ്രനുമായി താരതമ്യം ചെയ്യണം. പക്ഷേ, ഈ ആളുകൾ വിപരീത ദിശയിലാണ്, ചന്ദ്രനിൽ നിന്ന് മുഖത്തേക്ക് നീങ്ങുന്നു. ചന്ദ്രൻ വളരെ പ്രസന്നമായതിനാൽ വികൃതമായ മുഖവും ചന്ദ്രനെപ്പോലെ പ്രസന്നമാണെന്നാണ് അവരുടെ യുക്തി. കവി വ്യക്തിയുടെ മുഖത്ത് നിന്ന് തുടങ്ങണം, മുഖത്ത് പ്രസന്നതയുണ്ടെങ്കിൽ മാത്രമേ അവൻ പ്രസന്നമായ ചന്ദ്രനിലേക്ക് പോകാവൂ. ഒരു മനുഷ്യന്റെ സ്വപ്നത്തിന്റെ കാര്യത്തിൽ, അറിയുന്നവന്റെയും (knower) അവബോധമെന്ന നിലയിൽ അറിയപ്പെടുന്ന വസ്തുവിന്റെയും (known object) ഏകത്വം (oneness) ഉണ്ടായിരിക്കാം. അവർ മനുഷ്യരുടെ ഉപമയിൽ നിന്ന് ബ്രഹ്മന്റെ വിഷയത്തിലേക്ക് ഓടരുത്. അവർ ആദ്യം ബ്രഹ്മൻ എന്ന ആശയം പഠിച്ച് സ്ഥാപിക്കണം, അതിനുശേഷം മാത്രമേ താരതമ്യത്തിനായി അവർ മനുഷ്യന്റെ സ്വപ്നത്തിലേക്ക് പോകൂ. അദ്വൈത തത്വചിന്തകർ ചെയ്ത മണ്ടത്തരമാണിത്. അവർ ബ്രഹ്മന്റെ വിഷയത്തിൽ ഉപമ എന്ന ആശയം നിർബന്ധിക്കുന്നു, അത് വിപരീത മാർഗമാണ്.

"നിങ്ങളുടെ മുത്തച്ഛൻ നിങ്ങളെപ്പോലെയാണ്" എന്ന് പറയുന്നതുപോലെയാണ് ഈ ആളുകളുടെ നടപടിക്രമം! "നിങ്ങൾ നിങ്ങളുടെ മുത്തച്ഛനെപ്പോലെയാണ്" എന്ന് അവർ പറയണം. ഈ ആളുകൾ ആത്മാവിന്റെയും ബ്രഹ്മന്റെയും അവബോധത്തിൽ (awareness) ഐക്യം (unity) കണ്ടെത്തുന്നു. ഇത് തീർത്തും തെറ്റാണ്, കാരണം നിഷ്ക്രിയമായ ഊർജ്ജത്തിന്റെയും (inert energy) ഭൗതികമായ നാഡീവ്യവസ്ഥയുടെയും (materialized nervous system) അഭാവം മൂലം ബ്രഹ്മന്റെ അവബോധം സങ്കൽപ്പിക്കാനാവില്ല. നാഡീവ്യൂഹം പോലെയുള്ള ഒരു പ്രത്യേക യന്ത്രത്തിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്ന നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജത്തെ അവബോധം എന്ന് വിളിക്കുന്ന ഒരു പ്രത്യേക പ്രവർത്തനമായി പരിവർത്തനം ചെയ്യുന്നതിനാൽ, ഭക്ഷണത്തിന്റെ ദഹനത്തിൽ നിന്നും ഒരു ഭൗതിക നാഡീവ്യവസ്ഥയിൽ നിന്നും ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്ന നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജത്തെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ് ആത്മാവിന്റെ അവബോധം. ഒരു ഗ്രൈൻഡിംഗ് മെഷീനിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്ന കറന്റ് ഗ്രൈൻഡിംഗ് വർക്കാക്കി മാറുന്നതും കട്ടിംഗ് മെഷീനിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്ന അതേ കറന്റ് കട്ടിംഗ് വർക്കാക്കി മാറുന്നതും പോലെയാണ് ഇത്. സൃഷ്ടിയുടെ തുടക്കത്തിൽ, ബ്രഹ്മൻ ലോകത്തെ സൃഷ്ടിക്കാൻ ചിന്തിച്ചു, ഈ ചിന്തയ്ക്ക്, നിഷ്ക്രിയമായ ഊർജ്ജവും ഭൗതികമായ നാഡീവ്യവസ്ഥയും ഇല്ലാത്തതിനാൽ അവബോധം നിലനിന്നില്ല. അത്തരം ചിന്ത ബ്രഹ്മൻ സൃഷ്ടിച്ചത് അതിന്റെ സർവ്വശക്തി കൊണ്ടാണ്, അല്ലാതെ നിഷ്ക്രിയ ഊർജ്ജവും ഭൗതികമായ നാഡീവ്യവസ്ഥയും ആവശ്യമുള്ള സങ്കൽപ്പിക്കാവുന്ന അവബോധം മൂലമല്ല.]